Programy UE

Bech Stefan (1909 – 1981)

Ur. się 14 sierpnia 1909 w Kościanie w rodzinie robotniczej. Wykształcenie uzyskał w Gimnazjum im. Św. Stanisława Kostki w Kościanie. W latach 192631 był uczniem Państwowej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego w Poznaniu. Studiował na Wydziale Grafiki u prof. Jana Jerzego Wronieckiego. Absolutorium uzyskał 11 czerwca 1932 r. W latach 1928 – 1936 odbywał wielomiesięczne wycieczki po kraju dla studiów folklorystycznych. Od września 1937 r. do momentu wybuchu II wojny światowej był nauczycielem rysunku i zajęć praktycznych w gimnazjum i liceum w Dobromilu – woj. lwowskie (ob. Ukraina). Brał udział w wojnie obronnej w 1939 r. 27 września 1939 r. dostał się do niewoli niemieckiej, z której po kilku dniach zbiegł. Ponownie aresztowany w październiku 1939 r. – został osadzony w hitlerowskim obozie w Bremie, gdzie przebywał do końca 1942 r. Od stycznia 1943 do chwili wyzwolenia był członkiem ruchu oporu działając na terenie obwodu Poznań – Zachód. W styczniu 1945 r. należał do jednych z organizatorów Polskiej Partii Robotniczej w Kościanie. 16 lutego 1945 został wybrany na stanowisko I Sekretarza Komitetu Powiatowego PPR. Funkcję tę pełnił do października 1948 r. W tym okresie brał aktywny udział w działalności politycznej i społecznej na terenie regionu. Był m.in. członkiem Komitetu Wojewódzkiego PPR i członkiem Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu, członkiem Prezydium Powiatowej Rady Narodowej i Miejskiej Rady Narodowej w Kościanie. Po tym okresie działalności publicznej, ok. 1950 powrócił do twórczości plastycznej, poświęcając się jej już do końca swego życia. Od września 1951 r. należał do Związku Polskich Artystów Plastyków. Zmarł 3 listopada 1981 r. w Kościanie.

TWÓRCZOŚĆ PLASTYCZNA: w swych grafikach i akwarelach (uprawiał głównie drzeworyt i linoryt) Bech nie tylko pozostawał pod wpływem swego profesora z poznańskiej uczelni – Jana Jerzego Wronieckiego i innych wybitnych plastyków tego okresu – Leona Wyczółkowskiego, Władysława Skoczylasa i Tadeusza Cieślewskiego, lecz szukał także innych, indywidualnych rozwiązań artystycznych, związanych z charakterystycznym dla niego umiłowaniem sztuki i życia.. Pomimo wielu podróży po kraju, które odbywał w celu studiowania folkloru (m.in. Wileńszczyzny i Wołynia), jak również mimo dwuletniego pobytu w Dobromilu, gdzie prowadził ożywioną działalność pedagogiczną i artystyczną – pozostał jednak artystą kościańskim. Więź z Kościanem i okolicą, również w sferze emocjonalnej znalazła swój wyraz w tematyce jego twórczości. Dominowała w niej architektura zabytkowa i pejzaż regionu kościańskiego. Temat był dla Becha sprawą nadrzędną, stanowiąc jednocześnie podstawę jego kompozycji, zarówno graficznych jak i malarskich. Forma, czyli sposób wyrażania tematu – była odmienna dla grafiki i malarstwa. W grafice rozwiązania formy artysta uzyskiwał w sposób ekspresyjny, na zasadzie kontrastu plam czarnych i białych. Efektowny podział na płaszczyzny, dobre opanowanie zasad perspektywy oraz skłonność do pewnych uproszczeń i dekoracyjności, ukazują bardzo trafnie istotę stylu i nastroju przedstawionej architektury czy pejzażu. Umiejętne zestawianie płaszczyzn o tonach ciemnych z jasnymi nadaje dodatkowo przestrzenność tych kompozycjom. Bech należał do realistów. Tendencje realistyczne ujawniają się w przedmiotowej czytelności jego grafik. Mimo że artysta wypowiada się środkami graficznymi, pozostaje w kręgu myślenia i widzenia malarskiego. Jest to typowe dla twórców okresu międzywojennego. Wybitnie malarskie są sposoby kładzenia plam czarnych i białych, ich wzajemne relacje oraz operowanie światłem i cieniem. Jest to charakterystyczne zarówno dla jego przedwojennych litografii, gdzie stosował głównie kreskę, jak również dla drzeworytów i linorytów. W malarstwie Bech również był realistą. Jego ujęcia pejzażowe i architektoniczne w potraktowaniu formalnym oscylują od impresjonizmu do realizmu. Dominuje w zasadzie plama barwna podkreślona czasami mocnym konturem. Przedstawienia charakteryzują się maksymalną prostotą, oszczędnością szczegółów, naturalnością oraz nastrojowością. Typowa dla Stefana Becha jest subtelna kolorystyka, składająca się głównie z szafirów, zieleni, cynobrów, żółcieni i bieli. Przeważają barwy ciepłe. Podobnie jak w grafice widoczna jest dobra znajomość perspektywy. Podsumowując: Bech był jednym z entuzjastów i miłośników swojego regionu. Świadczy o tym najdobitniej liczba i tematyka prac w tym zakresie. Ponadto cechował go emocjonalny i liryczny stosunek do otaczającej przyrody, zabytków architektury, dążenie do szczerości i bezpośredniości wyrażania otaczającego go świata. Wychowany w tradycji realizmu, urzeczony malarskością impresjonizmu, nieco ekspresyjny w formie (gł. w grafice), utrwalał piękno rodzinnego krajobrazu i architektury, szukając w nich przede wszystkim nastroju i malowniczości. Cechowało go także dobre opanowanie rzemiosła, szczególnie graficznego, pewność ręki, śmiałość i szybkość decyzji. Z okazji tysiąclecia Państwa Polskiego S. Bech drukiem wydał dwie teki linorytów z zabytkami m. Kościana.