Przemoc domowa
PRZEMOC DOMOWA
1. CO TO JEST PRZEMOC DOMOWA
Przemoc to intencjonalne działanie lub zaniechanie jednej osoby wobec drugiej, które wykorzystując przewagę sił narusza prawa i dobra osobiste jednostki, powodując cierpienia i szkody zmuszające do zachowań wbrew ich woli, w szczególności narażające ich na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia, w tym:
- naruszające ich godność, nietykalność cielesną wolność, w tym seksualną,
- powodujące szkody w ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym,
- wywołujące cierpienia i krzywdy moralne powodowane przez sprawcę.
2. CO NALEŻY WIEDZIEĆ O PRZEMOCY DOMOWEJ
• Przemoc domowa rzadko jest incydentem jednorazowym. Zazwyczaj ma charakter długotrwały i cykliczny powtarza się w cyklach składających się z trzech następujących po sobie faz; fazy budowania i narastania napięcia, fazy gwałtownej przemocy fizycznej, niekiedy seksualnej i fazy skruchy ( ”miodowego miesiąca”). Faza miodowego miesiąca" przemija i wkrótce sprawca przemocy buduje fazę narastania napięcia Wszystko zaczyna się od nowa; jednak w następnym cyklu przemoc jest na ogół bardziej gwałtowna, brutalna i dłuższa,
• sprawca przemocy wobec swojej rodziny stosuje różne formy przemocy: od fizycznej przez psychiczna, seksualną i ekonomiczna, której ofiarami mogą być: współmałżonek, partner, dziecko, osoba starsza czy osoba niepełnosprawna.
3. CO MOŻNA ZROBIĆ
• w przypadku podejrzenia stosowania przemocy wobec członków rodziny lub w wyniku zgłoszenia, dokonanego przez członka rodziny lub osobę będąca świadkiem przemocy wszczyna się procedurę pn. „Niebieska karta”,
• podmiotami uprawnionymi do wdrożenia procedury „Niebieska karta” są: policja, pracownik socjalny ( asystent rodziny), pedagog, nauczyciel, dyrektor szkoły (przedszkola), lekarz, pielęgniarka, położna, ratownik medyczny, członek komisji rozwiązywania problemów alkoholowych,
• w celu szybkiego i skutecznego działania powoływane są Grupy diagnostyczno pomocowe, których członkowie służą pomocą konkretnej rodzinie dotkniętej przemocą, w której wdrożono procedurę „Niebieska karta”,
• zadaniem Grupy diagnostyczno pomocowej jest rozpoznanie sytuacji ofiar przemocy, postawienie diagnozy stopnia zagrożenia oraz ocena potrzeb ofiar przemocy, udzielenie wszelkich niezbędnych informacji dotyczących pomocy psychologicznej, psychiatrycznej., psychoterapeutycznej, prawnej, socjalnej, lekarskiej oraz o możliwości skorzystania z ochrony rodziny przez policję, prokuraturę lub sąd rodzinny,
Sprawcom przemocy proponuje się skorzystanie z pomocy psychologicznej, psychiatrycznej oraz podjęcie terapii ambulatoryjnej lub leczenia stacjonarnego w przypadku uzależnienia od alkoholu,
• członkowie Grupy diagnostyczno pomocowej motywują ofiary przemocy i sprawców przemocy do udziału w psychoterapii par małżeńskich oraz par żyjących w związkach partnerskich,
• Grupa diagnostyczno pomocowa współdziała ze wszystkimi służbami pomocowymi, szczególnie z pracownikami Ośrodka Pomocy Społecznej, z policjantami dzielnicowymi, na których terenie mieszka rodzina dotknięta przemocą. Pomaga rodzinie stworzyć optymalne warunki do codziennego życia w domu, w którym mieszka sprawca przemocy i który powinien zdawać sobie sprawę z konsekwencji przemocy jaką, stosuje wobec członków swojej rodziny, która jest określona w kodeksie karnym w art 207 k k 1-3
4. KONSEKWENCJE PRAWNE STOSOWANIA PRZEMOCY DOMOWEJ
• „Kto znęca się znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostająca w stałym lub przemijającym stosunku zależności ofiary od sprawcy albo małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny, podlega karze pozbawienia wolności od 8 miesięcy do 5 lat.”
• „Jeżeli czyn określony w §1 połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do 10 lat”
• „Jeżeli następstwem czynu określonego w §1 i w §2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca przemocy podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12 lat”
Przestępstwo to ścigane jest z oskarżenia publicznego, czyli z urzędu.
Dodatkowo na podstawie zastosowania kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, kodeksu cywilnego, sąd na wniosek ofiary przemocy może orzec: ograniczenie lub pozbawienie praw rodzicielskich sprawcę przemocy, zniesienie współwłasności, nałożenie obowiązku alimentacyjnego, nadzór kuratorski, eksmisję oraz na podstawie kodeksu karnego zakaz zbliżania się na określoną odległość do członków rodziny skrzywdzonej przez sprawcę.
5. METODY STOSOWANIA PRZEMOCY
Bardzo często sprawcy przemocy przenoszą na ofiary odpowiedzialność za stosowanie przemocy, metodami, którymi mogą być:
1) utrzymywanie ofiary w stanie ciągłego niepokoju, przerażenia i bezradności,
2) wszechobecna kontrola wszystkiego i wszystkich,
3) wyzwiska i groźby i zastraszanie,
4) manipulowanie dziećmi, grożenie ich odebraniem,
5) wywoływanie w ofiarach poczucia winy,
6) powoływanie się na zazdrość,
7) zarzucanie ofiarom choroby psychicznej,
8) izolowanie ofiar od źródeł pomocy materialnej i kontaktów z rodziną i innymi ludźmi,
9) występowanie okresów czułości i nagradzanie uległości.
W wyżej wymienionych sytuacjach nie należy popadać w panikę. Należy:
• ocenić realne zagrożenie dla siebie i rodziny,
• używać prawa do obrony koniecznej,
• schować w bezpiecznym miejscu wszelkie dokumenty, które mogą być potrzebne do ustalenia winy sprawcy przemocy przemocy oraz dokumenty rodziny.
P A M I Ę T A J
• sprawca przemocy to świetny gracz. Wobec osób trzecich, w tym policjantów zachowuje się zazwyczaj spokojnie, grzecznie i kulturalnie nawet pod wpływem alkoholu. Wobec najbliższych jest bezwzględnym oprawcą i tyranem. Nie daj się zwieść pozorom.
• sprawca przemocy bardzo często wykorzystuje przewagę siły nad rodziną. Najbardziej w takich sytuacjach cierpią dzieci, które również mogą doświadczać przemocy fizycznej psychicznej, seksualnej i zaniedbania,
• krzywdzone dzieci żyjące w ciągłym stresie, częściej chorują, wykazują małą odporność na bodźce zewnętrzne, cierpią z powodu stanów lękowych, maja trudności w nauce, unikają kontaktów z rówieśnikami, mają niską samoocenę i bardzo często w obronie własnej rodziny wykazują agresję wobec sprawcy przemocy, szczególnie jeżeli jest pod wpływem alkoholu.
Ochrona dzieci krzywdzonych jest priorytetem w działaniach Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej oraz wszystkich służb wspierających rodziny dotknięte przemocą.